Trò chơi điện tử còn có thể giúp người chơi phát triển khả năng tự học và cải thiện kỹ năng tự giải quyết vấn đề. Trong nhiều trò chơi, người chơi phải đối mặt với những thử thách mà không có sự trợ giúp từ bên ngoài, khiến họ phải tìm cách giải quyết vấn đề một mình. Từ việc hoàn thành nhiệm vụ cho đến việc tìm ra giải pháp cho các câu đố hóc búa, trò chơi điện tử khuyến khích người chơi phát triển khả năng tự học và sáng tạo. Những thử thách trong trò chơi thường yêu cầu người chơi tìm kiếm thông tin, phân tích các tình huống và đưa ra quyết định phù hợp. Việc giải quyết các vấn đề trong game có thể giúp người chơi phát triển kỹ năng tư duy độc lập và khả năng tự học. Điều này đặc biệt quan trọng trong thời đại thông tin hiện nay, khi mà khả năng tự học và thích nghi với sự thay đổi ngày càng trở nên quan trọng. Trò chơi điện tử, vì vậy, không chỉ là một công cụ giải trí mà còn là một phương tiện giúp người chơi phát triển tư duy và khả năng tự giải quyết vấn đề.
Trò chơi điện tử còn đóng góp vào việc phát triển khả năng tư duy phản biện. Trong nhiều trò chơi, đặc biệt là các trò chơi chiến lược hoặc giải đố, người chơi phải đánh giá và đưa ra các quyết định dựa trên các thông tin sẵn có. Họ phải xem xét các yếu tố như thời gian, tài nguyên, và các yếu tố tác động khác để đưa ra chiến lược hiệu quả nhất. Trò chơi như Chess, Starcraft hay các game chiến thuật khác yêu cầu người chơi phải phân tích tình huống và dự đoán các động thái của đối thủ để đưa ra quyết định tốt nhất. Kỹ năng tư duy phản biện này rất quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề phức tạp trong cuộc sống, đặc biệt là khi đối diện với những tình huống cần phải đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác. Việc luyện tập tư duy phản biện qua trò chơi giúp người chơi phát triển khả năng đánh giá và phân tích thông tin một cách logic, từ đó giúp họ giải quyết các vấn đề trong công việc, học tập và các mối quan hệ xã hội một cách hiệu quả.
Cuối cùng, trò chơi điện tử cũng có thể giúp người chơi phát triển khả năng tự học và tìm tòi. Trong nhiều trò chơi, người chơi không chỉ cần hoàn thành các nhiệm vụ mà còn phải tự tìm kiếm các giải pháp hoặc khám phá các kỹ thuật mới để vượt qua thử thách. Điều này khuyến khích người chơi học hỏi và phát triển một tư duy độc lập, khi họ không thể chỉ dựa vào sự hướng dẫn có sẵn mà phải tự tìm ra cách thức giải quyết vấn đề. Trò chơi như The Legend of Zelda, Minecraft, hay các trò chơi mô phỏng khác yêu cầu người chơi tìm hiểu về các cơ chế trong game, từ đó phát triển khả năng học hỏi và sáng tạo. Những trải nghiệm này có thể giúp người chơi phát triển tư duy phản biện, khả năng tìm kiếm thông tin và học hỏi từ thực tế, tạo tiền đề cho việc học hỏi trong các lĩnh vực khác trong cuộc sống. Trò chơi điện tử, vì vậy, không chỉ là một công cụ giải trí mà còn là một công cụ học tập sáng tạo và hiệu quả.