Đau dạ dày ngày một gia tăng và có nhiều biến chứng nguy hiểm nếu như không được phát hiện và điều trị. Vậy đau dạ dày là gì? Nguyên nhân gây đau dạ dày và làm sao để chẩn đoán được bệnh?
Hãy cùng nhau tìm hiểu rõ hơn về căn bệnh đau dạ dày cũng như cách chữa bệnh để giảm nhanh các triệu chứng thông thường do bệnh gây ra.
1/ Đau dạ dày là gì?
Theo PGS. Tiến sĩ Đào Văn Long (Trưởng khoa tiêu hóa bệnh viện Bạch Mai) cho biết: ” Đau dạ dày (bao tử) là một thuật ngữ dùng chung cho các triệu chứng khó tiêu mà không rõ nguyên nhân gây bệnh rõ ràng. Đây là tình trạng dạ dày bị tổn thương và gây ra các vết loét như bệnh viêm loét dạ dày. Các triệu chứng do bệnh gây ra thường khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và mệt mỏi.”
Bệnh đau dạ dày xảy ra ở hầu hết tất cả mọi người, đặc biệt ở người già 50 tuổi và ngày càng có xu hướng trẻ hóa. Vậy nguyên nhân nhân nào khiến bệnh ngày càng phổ biến như hiện nay?
2/ Các nguyên nhân gây đau dạ dày phổ biến
Theo các chuyên gia, bệnh đau dạ dày có rất nhiều nguyên nhân gây ra, xuất phát từ lối sống, thói quen sinh hoạt hàng ngày của chúng ta. Một số nguyên nhân gây đau dạ dày điển hình sau đây, sẽ giúp bạn có hướng phòng ngừa bệnh hiệu quả.
✪ Đau dạ dày do lối sống không khoa học
Lối sống không khoa học chính là nguyên nhân gây hàng đầu gây bệnh đau dạ dày. Nếu bạn là người thường xuyên sử dụng các chất kích thích như cồn, bia, rượu, hay những loại thức uống có tính acid cao thì khả năng mắc phải bệnh đau dạ dày ở bạn là không thể tránh khỏi.
Ngoài ra, thói quen nhịn đói, bỏ bữa hoặc ăn quá no hay ăn xong rồi vận động nặng, ngủ,… sẽ chính là yếu tố gây hại cho sức khỏe dạ dày của bạn.
✪ Do tuổi tác
Theo thống kê của các nhà khoa học khảo sát ở các bệnh viện về bệnh lý đau dạ dày cho biết: Người cao tuổi thường dễ bị bệnh đau dạ dày hơn những người trẻ tuổi. Bởi càng cao tuổi lớp niêm mạc dạ dày càng bị bào mòn do acid dẫn đến hiện tượng mỏng dần và dễ bị tổn thương, gây ra hiện tượng đau dạ dày.
✪ Do nhiễm khuẩn
Đau dạ dày một phần là do hiện tượng dạ dày bị nhiễm khuẩn và gây tổn thương. Đặc biệt, chủng vi khuẩn gây đau dạ dày chủ yếu được nói đến là vi khuẩn Hp dạ dày. Đây là loại xoắn khuẩn hình chữ S, sống trong môi trường kỵ khí và chúng có khả năng tồn tại trong môi trường acid đậm đặc trong dạ dày.
Một khi vào dạ dày chúng sẽ tấn công lớp niêm mạc dạ dày. Điều này có nghĩa, lớp niêm mạc bảo vệ dạ dày sẽ bị tổn thương và dễ bị hiệu ứng ăn mòn dạ dày, gây đau dạ dày.
✪ Yếu tố tâm lý
Đau dạ dày cũng có thể do yếu tố tâm lý gây ra. Thần kinh căng thẳng, stress, mệt mỏi do áp lực công việc,… khiến cho hormone lo lắng cortisol sản sinh nhiều. Loại hormone này giúp điều tiết quá trình sản sinh acid dạ dày. Tuy nhiên, một khi chúng được sản sinh vượt mức cho phép, lúc này dạ dày sẽ bị kích thích và điều tiết ra lượng lớn acid dịch vị gây dư thừa acid dẫn đến đau dạ dày.
Ngoài các nguyên nhân nêu trên, bệnh đau dạ dày xảy ra cũng có thể do người bệnh sử dụng thuốc không chứa steroid hay lạm dụng thuốc kháng sinh trong điều trị bệnh. Thiếu máu ác tính cũng là nguyên nhân gây đau dạ dày nhưng trường hợp này rất ít khi gặp phải.
3/ Cách nhận biết các triệu chứng của bệnh đau dạ dày
Để có thể điều trị bệnh đau dạ dày hiệu quả, người bệnh cần nhận biết được triệu chứng bệnh đau dạ dày. Một số triệu chứng thường hay gặp của bệnh đau dạ dày.
✪ Đau thượng vị
Đây là triệu chứng đặc trưng ở những người mắc phải bệnh đau dạ dày. Biểu hiện cụ thể của nó là người bệnh thường cảm thấy đau nhức ở vùng thượng vị (vùng trên rốn và ngay giữa chõm xương ức).
Tùy vào tình trạng bệnh của mỗi người mà triệu chứng đau dạ dày thể hiện khác nhau. Có người chỉ có cảm giác đau âm ỉ rồi sau đó tự hết nhưng có người lại bị đau quặn thắt kéo dài hàng giờ liền. Thông thường cơn đau chỉ xuất hiện vào những lúc no hoặc khi bụng đói, dễ nhận biết nhất là vào ban đêm.
✪ Khả năng ăn uống kém, chán ăn
Dấu hiệu đau dạ dày thứ hai mà người bệnh có thể dễ dàng nhận biết đó là tình trạng ăn uống kém, chán ăn. Hiện tượng này xảy ra, bởi vì chức năng tiêu hóa của dạ dày trở nên trì trệ dẫn đến thức ăn không được chuyển hóa và tồn đọng trong dạ dày. Lúc này, dạ dày sẽ căng cứng tạo cảm giác no, đầy bụng khiến người bệnh không muốn ăn hoặc ăn không có cảm giác ngon miệng.
Ngoài ra, do tâm lý sợ ăn, mỗi khi ăn vào rồi nôn ra khiến người bệnh khó chịu, đắng miệng. Tuy nhiên, không phải biểu hiện kém ăn nào cũng do đau dạ dày mà do hiện tượng rối loạn tâm thần, các bệnh lý nhiễm khuẩn khác.
✪ Buồn nôn và nôn
Khi có dấu hiệu nôn và buồn nôn xảy ra thường xuyên nhất là vào buổi sáng sớm, điều này cho thấy khả năng bạn bị đau dạ dày rất cao. Nôn là hiện tượng lượng thức ăn trong dạ dày không được chuyển hóa kịp được đẩy lên thực quản và ra ngoài bằng miệng.
Nôn nhiều sẽ khiến cơ thể mất chất điện giải, tụt huyết áp. Nếu tình trạng này không được sớm phát hiện và điều trị kịp thời, về sau sẽ kéo theo nhiều hậu quả nghiêm trọng như bệnh viêm xoang, viêm họng, ung thư thực quản, do acid trào ngược gây ra.
✪ Ợ chua, đầy hơi
Chức năng co bóp tiêu hóa của dạ dày một khi hoạt động không ngừng dẫn đến hiện tượng thức ăn bị lên men và sinh hơi. Thay vì hơi này sẽ thoát ra ngoài bằng đường hậu môn chúng lại được đẩy ra ngoài qua đường miệng gây khó chịu. Biểu hiện ợ hơi, ợ chua thường kèm theo các triệu chứng đau sau mũi hoặc sau xương ức.
✪ Chảy máu tiêu hóa
Đau dạ dày chuyển sang giai đoạn nặng có thể dẫn đến hiện tượng chảy máu dạ dày. Hiện tượng này xảy ra là do máu thoát khỏi thành mạch và chảy vào ống tiêu hóa. Nếu bạn gặp phải trường hợp này, hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám, tránh những biến chứng không tốt gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
4/ Chẩn đoán bệnh đau dạ dày
Nếu bạn nghi ngờ bản thân mắc phải bệnh đau dạ dày. Bạn hãy đến ngay phòng khám. Tại đây, bác sĩ sẽ giúp bạn phát hiện bệnh đau dạ dày bằng các thủ thuật và xét nghiêm sau đây.
✪ Xét nghiệm máu
Bác sĩ sẽ lấy của bạn một lượng máu nhất định và tiến hành phân tích kiểm nghiệm. Xét nghiệm này giúp kiểm tra mức độ các tế bào khác nhau trong máu như một cách loại trừ nhiễm trùng và phát hiện tình trạng mất máu. Từ đó, dựa vào xét nghiệm bác sĩ sẽ chẩn đoán bạn có bị đau dạ dày hay không?
✪ Nội soi dạ dày (CLO test)
Đây là thủ thuật bác sĩ sử dụng một đầu ống dài và truyền vào dạ dày bằng đường miệng sau đó đọc mẫu thử. Cách đọc mẫu thử rất đơn giản, bạn chỉ cần xem sự đổi màu của mẫu thử, nếu mẫu thử chuyển từ vàng sang hồng, kết quả là dương tính . Ở Việt nam, nội soi dạ dày qua miệng là phương pháp được dùng nhiều nhất, bởi chúng khá rẻ tiền.
✪ Sinh thiết ruột: Bác sĩ sẽ dựa vào những kết quả xét nghiệm máu và từ đó chẩn đoán bệnh.
✪ Thử nghiệm hình ảnh
Siêu âm vùng bụng, chụp X quang là những cách bác sĩ có thể dựa vào hình ảnh để kiểm tra các bất thường trong cấu trúc cơ bụng của bạn. Dựa vào kết quả đó, bác sĩ sẽ giúp bạn phát hiện ra bệnh.